Wandelen & Inspiratie

Uit wetenschappelijke onderzoeken blijkt steeds weer: wandelen zorgt voor ontspanning en is goed voor ons welzijn.

De wind door de haren, frisse lucht in de longen en genieten van een mooie route en natuur: wandelen is leuk, goed voor de conditie en gezondheid. Daarnaast brengt wandelen ons naar buiten en groen doet goed. Onderzoek uit 2016 toont aan dat regelmatig in de natuur vertoeven goed is voor de gezondheid en onze hersenen. Wandelen heeft ook een positief effect op het gemoed: onderzoek uit 2016 toont aan dat na slechts 12 minuten wandelen we al een beter humeur hebben, meer focus en veerkracht en meer zelfvertrouwen. Maar wist je dat wandelen ook therapeutisch kan werken?

Kijk verder voor inspiratie om naar buiten te gaan, dat is vaak heel dichtbij, de Nederlandse jungle is op veel plekken te nog vinden. Kijk bv. eens op de site van Vroege Vogels, https://vroegevogels.bnnvara.nl/ of ga met mij mee voor een jungletocht door de Kennemerduinen bij Haarlem.

Los uw problemen op met een wandeling
Onder de duizenden pagina’s die de beroemdste aller psychologen, Sigmund Freud, heeft geschreven, is er niet één die gaat over de psychologie van het wandelen. Dat is opmerkelijk, want Freud was een verwoed wandelaar. Niet zo een van ‘de paden op, de lanen in’, maar een stadswandelaar. In Wenen, waar hij een groot deel van zijn leven woonde en werkte, heeft hij heel wat schoenzolen op de straatstenen versleten. Nederige studenten en onderdanige collega’s hebben uren met de meester mee moeten sjokken, wilden ze de kans op een onderhoud – want dat deed hij ook tijdens zijn wandelingen – niet verspelen.

Wandelen = heilzaam
Waarom wandelde Freud zoveel? Hij heeft, zoals gezegd, daar zelf nooit iets over geschreven. Maar mensen die hem goed hebben gekend, merkten op dat hij vaak op zijn scherpst en vindingrijkst was wanneer hij wandelde en direct na een wandeling urenlang energiek en geconcentreerd kon werken, vooral schrijven.

Freud is natuurlijk niet de enige beroemde wandelaar geweest. De Duitse psychiater Franz Schubert, naamgenoot van de bekende romantische componist, exploiteerde voor zichzelf de therapeutische werking van het wandelen. Hij zou er goed aan hebben gedaan ook aan zijn patiënten een wandelrecept voor te schrijven. Uit het boek ‘De biopsychologie van stemming en spanning’ van de Californische psycholoog Bob Thayer blijkt dat korte, stevige wandelingen, brisk walks, een gunstig effect op neerslachtigheid en een pessimistische instelling kunnen hebben.

Positiever gestemd door ‘brisk walks’
Thayer voerde verschillende onderzoeken uit waarin hij mensen een paar weken lang elke dag op een vast tijdstip liet beoordelen hoe ernstig een bepaald persoonlijk probleem was waarmee ze worstelden, zoals een relatie- of opvoedingsprobleem. Ook liet hij ze beoordelen hoe optimistisch ze over de toekomst waren. Direct na die beoordeling – in de vorm van het aankruisen van antwoorden op een vragenlijst – maakten ze een stevige, tien minuten durende wandeling, waarna ze de vragenlijst opnieuw invulden. Wat bleek? Na de wandeling beoordeelden de meeste mensen hun persoonlijke problemen als minder ernstig en waren ze in het algemeen meer optimistisch over de toekomst. De verschillen in oordeel voor en na een wandeling waren vaak maar klein en niet iedere dag aanwezig. Maar na drie weken was het verschil tussen de eerste en de laatste beoordelingen heel duidelijk.

Maar hoelang moeten we dan wandelen?
Er zijn inmiddels heel wat onderzoeken naast die van Thayer waaruit blijkt dat wandelen angst en spanning aanzienlijk kan doen verminderen. De onderzoekers zijn het er niet altijd over eens hoe lang een wandeling moet zijn om dit effect te sorteren. Terwijl Thayer meent dat tien minuten meestal voldoende is, zijn er anderen die zeggen dat je 4 tot 5 kilometer moet lopen en dat lukt natuurlijk nooit in 10 minuten. De waarheid is vermoedelijk dat er individuele verschillen bestaan en dat regelmatige wandelaars met kortere periodes toe kunnen.

Minder roken door wandelingen
Een bijzonder nuttige bevinding uit het onderzoek is dat wandelen kan helpen om verslavingsgedrag, zoals roken, te beïnvloeden of in elk geval te verminderen. Nogal wat mensen roken namelijk om hun spanning te verminderen. Als wandelen dat ook doet, lijkt het logisch aan te nemen dat een korte wandeling voordat we er een opsteken, het tabaksverbruik vermindert. Dat blijkt inderdaad heel duidelijk het geval te zijn. Na een wandeling wachten rokers twee keer zo lang als niet-wandelende rokers met het opsteken. Dit effect beperkt zich niet tot de eerste sigaret na de wandeling, maar kan een uur of wat aanhouden.

Heeft u een energie-dipje op het werk? Ga wandelen!
Het effect van vermindering van spanning heeft op een bepaalde manier te maken met het feit dat lopen het gevoel van ‘energiek-heid’ en actief (willen) zijn verhoogt. Uit onderzoek bij grote groepen mensen blijkt dato ongeveer 29 minuten een brisk walk van tien minuten, de energie duidelijk toeneemt en moeheid afneemt. Dat effect kan een uur of wat aanhouden. Laten we dat eens vergelijken met het effect van het eten van een chocolade- of andere zogenaamde energierepen. Het directe effect daarvan is ongeveer gelijk aan dat van een korte wandeling: toenamen van energie. Maar meestal binnen een uur treden de negatieve kanten van zulke tussendoortjes op men voelt zich vermoeider en meer gespannen. De suiker in de repen leidt na een korte energie-injectie tot een gevoel van vermoeidheid, omdat deze stof vermoedelijk in de hersenen de afscheiding verhoogt van een bepaalde stof die werkt als een soort slaap- of kalmeringsmiddel. Maar als jou dat overdag overkomt in situaties waarin je niet kunt rusten of slapen, zijn gespannenheid en irritatie je uiteindelijke loon.

Bij wandelen bestaat wel het energie-effect, maar niet de suiker-moeheid, en daarom ook niet de spanning achteraf.

Andere kostenbesparende tips
Het belangrijke van het onderzoek naar de effecten van de korte, stevige wandeling is dat het een einde maakt aan een paar moderne, idiote misvattingen. De eerste is dat je moet hardlopen om wat je gezondheid betreft ergens te komen. De tweede is dat gezond bewegen alleen kan met superdure sportschoenen aan je voeten, chique sportkleding van een duur merk, een portable-hi-fi op je oren en met een persoonlijk lening omdat alles te betalen. En de derde is dat de eenvoudigste en goedkoopste methoden om lichamelijk en geestelijk gezond te blijven, het best in ons dagelijks leven zijn in te passen en dus vol te houden.

Nog een goedkoop advies: de volgende keer dat je je partner tijdens een ruzie een rotklap zou willen verkopen, vraag hem of haar om ‘even mee naar buiten te komen’ en wandel het probleem er samen uit.

Geschreven door Rene Diekstra op 25 september 2013